Ngày Tết là một dịp đặc biệt trong văn hóa Việt Nam, mang đậm giá trị truyền thống. Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội hiện đại, sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại trong ngày Tết đã tạo nên một bức tranh phong phú, đa dạng, phản ánh sự phát triển và thay đổi của xã hội mà vẫn giữ gìn được những nét đẹp truyền thống.
- Chuẩn bị Tết: Truyền thống: Vào dịp Tết, người Việt luôn chuẩn bị các món ăn đặc trưng như bánh chưng, bánh tét, mứt Tết, dưa hành, và các loại thức ăn mang đậm hương vị quê hương. Mỗi gia đình cũng dọn dẹp nhà cửa, trang trí Tết với hoa mai, hoa đào, cây quất, và các vật phẩm phong thủy mang lại may mắn. Hiện đại: Ngày nay, quá trình chuẩn bị Tết không chỉ còn gói gọn trong việc đi chợ truyền thống mà còn có sự hỗ trợ của công nghệ. Nhiều người lựa chọn mua sắm online, sử dụng dịch vụ giao hàng tận nơi để tiết kiệm thời gian. Các món ăn Tết cũng có sự thay đổi để phù hợp với xu hướng ăn uống hiện đại, như các món ăn chế biến sẵn hoặc thực phẩm hữu cơ.
Là một gia đình sống trong một căn nhà phố hiện đại, chị Lan luôn muốn giữ gìn những giá trị truyền thống của Tết dù công việc bận rộn. Cả nhà chị Lan đều đã sống ở thành phố từ lâu, nhưng mỗi dịp Tết, chị lại nhớ về những ngày xưa, khi còn ở quê. Từ những ngày cuối năm, chị đã lên kế hoạch cho việc chuẩn bị Tết.
Như mọi năm, chị Lan vẫn giữ thói quen dọn dẹp nhà cửa, trang trí mâm ngũ quả và làm bánh chưng. Dù cuộc sống hiện đại đã mang đến sự tiện lợi với các dịch vụ online, chị vẫn giữ thói quen gói bánh chưng cùng gia đình. Chồng chị, anh Tùng, không quên hỗ trợ vợ trong việc chuẩn bị nguyên liệu và tìm kiếm lá dong tươi. Mỗi lần gói bánh, cả gia đình lại cùng nhau trò chuyện, kể lại những câu chuyện xưa về Tết trong ký ức.
- Lì xì và quà Tết: Truyền thống: Lì xì là phong tục đẹp trong ngày Tết, thể hiện sự yêu thương và chúc phúc giữa các thế hệ. Người lớn tuổi thường lì xì cho trẻ em và người trẻ tuổi như một cách để truyền đạt những điều tốt đẹp và may mắn trong năm mới. Hiện đại: Với sự phát triển của công nghệ, việc lì xì không chỉ còn là những bao lì xì truyền thống mà còn có thể thực hiện qua chuyển khoản ngân hàng, ví điện tử, hoặc các ứng dụng di động. Tuy nhiên, các phong bao lì xì điện tử này vẫn giữ nguyên tinh thần của việc chúc phúc, và một số người vẫn thích gửi những lời chúc cá nhân hóa kèm theo. Tết năm nay, chị Lan cũng quyết định kết hợp phong tục lì xì truyền thống với sự tiện lợi của công nghệ. Thay vì chỉ lì xì trong bao phong bì như mọi năm, chị cũng đã
chuẩn bị những phong bao lì xì điện tử qua ví điện tử, để tiện cho những người con đi làm xa, không thể về nhà.
- Gia đình và bạn bè: Truyền thống: Tết là dịp để sum vầy, người thân tụ họp, cùng nhau thưởng thức các món ăn và chia sẻ những câu chuyện đời sống. Các hoạt động như đi chúc Tết, thăm bà con bạn bè, hoặc thắp hương tổ tiên đều là những nghi lễ quan trọng. Hiện đại: Trong xã hội hiện đại, với sự phát triển của các phương tiện giao thông và công nghệ, nhiều người không thể về quê hoặc gặp mặt gia đình vào dịp Tết. Tuy nhiên, việc kết nối qua các cuộc gọi video, mạng xã hội giúp mọi người dù ở xa vẫn có thể gửi lời chúc Tết, tham gia vào các cuộc trò chuyện trực tuyến, thay thế cho những cuộc gặp mặt trực tiếp. Sáng mùng 1 Tết, gia đình chị Lan sẽ quây quần quanh mâm cơm, thưởng thức những món ăn đặc trưng của Tết như bánh chưng, thịt gà luộc, măng, dưa hành, và các loại mứt. Cả gia đình cũng sẽ cùng nhau cúng ông Công, ông Táo, thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.
- Tết và công việc: Truyền thống: Tết là dịp để nghỉ ngơi, thư giãn sau một năm làm việc vất vả. Nhiều người tranh thủ về quê sum họp với gia đình và cúng tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thảo. Hiện đại: Với sự phát triển của công nghệ, làm việc từ xa và các công cụ giao tiếp trực tuyến, nhiều người vẫn có thể tiếp tục công việc trong suốt kỳ nghỉ Tết, hoặc công ty tổ chức các hoạt động chúc Tết, thưởng Tết qua các nền tảng online. Điều này giúp duy trì hiệu quả công việc nhưng vẫn tạo không khí lễ hội. Dù cuộc sống ngày càng phát triển, việc chuẩn bị Tết của gia đình chị Lan vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống. Tuy nhiên, nhờ vào sự phát triển của công nghệ và sự đổi mới trong cách thức sống, chị đã có thể tiết kiệm thời gian, tiện lợi hơn trong công việc, và vẫn giữ được sự ấm áp, thân thiết của những ngày Tết cổ truyền.
- Trang trí và không gian Tết: Truyền thống: Nhà cửa vào dịp Tết thường được trang hoàng với các vật phẩm truyền thống như đèn lồng đỏ, câu đối, cây mai, cây đào, và những món đồ thủ công như tranh chữ thư pháp, câu đối xuân. Hiện đại: Không gian ngày Tết không chỉ được trang trí với những vật phẩm truyền thống mà còn có sự kết hợp của các yếu tố hiện đại như ánh sáng LED, các món đồ trang trí làm từ vật liệu mới, tạo nên không khí hiện đại mà vẫn giữ được nét truyền thống. Mạng xã hội cũng trở thành một nơi để mọi người chia sẻ những khoảnh khắc Tết qua những bức ảnh đẹp và những video ngắn.
Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại trong ngày Tết không chỉ giúp bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa lâu đời mà còn tạo ra sự linh hoạt, đổi mới, đáp ứng nhu cầu và thói quen sống của con người trong thời đại số. Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, tinh thần đoàn viên, sum vầy, và những giá trị tốt đẹp mà ngày Tết mang lại vẫn luôn là yếu tố không thể thiếu trong mọi gia đình.
Dù cuộc sống ngày càng phát triển, việc chuẩn bị Tết của gia đình chị Lan vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống. Tuy nhiên, nhờ vào sự phát triển của công nghệ và sự đổi mới trong cách thức sống, chị đã có thể tiết kiệm thời gian, tiện lợi hơn trong công việc, và vẫn giữ được sự ấm áp, thân thiết của những ngày Tết cổ truyền.
Với chị, "Thực Tết" không chỉ là việc chuẩn bị mâm cơm, gói bánh hay lì xì. Quan trọng hơn, đó là tinh thần đoàn viên, là việc làm sao để không đánh mất những giá trị tình thân, để dù thời gian có thay đổi, Tết vẫn luôn là dịp để các thế hệ kết nối và gửi gắm hy vọng vào tương lai.
